法媒：中国游客的需求正发生变化，美食将取代购物
 | Bài vi?t này c?n thêm chú thích ngu?n g?c ?? ki?m ch?ng th?ng tin. |
| Nh?c c? dàn nh?c c? ?i?n 百度 清美考“失重” 真正热爱艺术、遵循艺术规律学习，同样也是清华大学美术学院在挑选新生时的希望。
(Tham kh?o ti?ng Anh) |
|---|
| Th? lo?i: KèN G? |
| Flute - Sáo |
| Oboes - Kèn ?-boa |
| Clarinets - Kèn d?m ??n |
| Bassoons - Kèn d?m kép |
| Th? lo?i: KèN ??NG |
| Horns - Kèn th? s?n |
| Trumpets - Trumpet |
| Trombones - Trombone |
| Tuba - Tuba |
| Th? lo?i: NH?C C? KíCH PHáT |
| Timpani - Tr?ng ??nh am |
| Percussion - B? g? (kích phát) |
| Piano - D??ng c?m |
| Harp - Th? c?m |
| Th? lo?i: NH?C C? V? KéO |
| Violins - V? c?m |
| Violas - V? c?m tr?m |
| Celli - H? c?m |
| Basses - ??i h? c?m |
| Transposing instruments |
Dàn nh?c giao h??ng là m?t t?ng th? v? biên ch? các nh?c c? ???c s? d?ng theo nh?ng nguyên t?c nh?t ??nh nh?m ph?c v? cho vi?c di?n t?u m?t tác ph?m giao h??ng. Hình thành t? th? k? 17, dàn nh?c giao h??ng tr??ng thành cùng v?i am nh?c giao h??ng. Qua các tác ph?m c?a Haydn, Mozart, Beethoven, Richard Wagner, Johannes Brahms, Tchaikovsky... dàn nh?c giao h??ng d?n phát tri?n và ???c Maurice Ravel, Claude Debussy... hoàn thi?n nh? ngày nay.
V?i b?n b? nh?c khí day, g?, ??ng, g? và thêm m?t s? nh?c c? b? sung, dàn nh?c giao h??ng là dàn nh?c c? l?n, biên ch? trên 50 nh?c c?ng, ??i khi lên t?i 100 nh?c c?ng.
L?ch s?
[s?a | s?a m? ngu?n]Các dàn nh?c ban ??u xu?t hi?n v?i quy m? nh? trong các bu?i l? t?n giáo, các nghi th?c và ph?c v? cho bi?u di?n opera, ba lê. Các gia ?ình quy t?c c?a Y t? th? k? 14, 15 c?ng ?? có các nh?c c?ng ph?c v? cho nh?ng bu?i ti?c tùng, khiêu v?.
S? ra ??i c?a n?n khí nh?c th? t?c kéo theo s? ra ??i c?a dàn nh?c xu?t hi?n cùng và trong s? rút lui c?a các ?àn violon ki?u c?. Nh?ng dàn nh?c c?a th? lo?i opera và ba lê ??u tiên th??ng có biên ch? nh? và kh?ng ??ng nh?t, g?m các nh?c c? nh? ?àn lute, viola, flute, ?-boa, trombone, h?c c?m và các lo?i tr?ng. D?n d?n vai trò quan tr?ng c?a b? day kéo ???c xác l?p, cay ?àn violon v?i am thanh thánh thót, ??y ??n ?? thay th? v? trí c?a viola.
T? gi?a th? k? 17, các th? lo?i giao h??ng và các concerto ??c l?p cho dàn nh?c b?t ??u phát tri?n và dàn nh?c c? ?i?n c?ng d?n hình thành. Claudio Monteverdi ?? ?em t? duy b?n bè vào dàn nh?c. Tr??c ?ó các nh?c s? vi?t r?t t? nhiên cho 3 ho?c 5 bè và có th? kéo nh? th? t? ??u ??n cu?i tác ph?m. Monteverdi c?ng là ng??i ??u tiên s? d?ng k? thu?t cá nhan và bi?t v?n d?ng các tính n?ng riêng bi?t c?a t?ng nh?c c? nh?m m?c ?ích t?ng c??ng tính k?ch.
Do ??c ?i?m c?a am nh?c th?i k? này là am nh?c ph?c ?i?u nên các nh?c s? ?i sau vào vi?c tìm tòi nh?ng am s?c phong phú ?? phan bi?t r? t?ng bè c?a dàn nh?c. Kh?ng ch? là m?t t?p h?p các nh?c c?, dàn nh?c d?n ???c t? ch?c l?i. ??ng th?i ch?c n?ng c?a nhi?u nh?c c? c?ng thay ??i, clavecin v?i am thanh y?u ?t, kh?ng có b?n s?c ?? b? l?ng quên và các nh?c s? dùng b? day và b? h?i ?? thay cho nhi?m v? c?a nó. Nh?c c? day ???c c?i ti?n, sáo ngang thay th? sáo d?c, kèn cornet g? bi?n m?t... ??a kèn cor vào dàn nh?c. Th? pháp bi?u di?n m?i c?a dàn nh?c c?ng xu?t hi?n, ?áng l?u y nh?t là th? pháp l?n d?n (crescendo), chúng ?? gay hi?u qu? s?ng s?t cho ng??i nghe th?i b?y gi?.
??n th? k? 18, violon chi?m ?u th? tuy?t ??i trong dàn nh?c và nh?ng nh?c c? day tr? thành n?n t?ng. Các nh?c c? flute, hautbois, basson h?p l?i thành m?t nhóm, trompette và timbales c?a dàn nh?c nhà th? ???c b? sung thêm và ph?n hòa am ???c s? h? tr? tích c?c c?a ?àn clavecin. Có th? th?y biên ch? dàn nh?c này trong các tác ph?m c?a Bach, H?ndel, Vivaldi... Các dàn nh?c giao h??ng n?i ti?ng th?i k? này có th? k? ??n Gewandhaus ? Leipzig và dàn nh?c c?a thành ph? Mannheim. Dàn nh?c Mannheim g?m: 30 ?àn day, 2 flute, 2 hautbois, 2 basson, 2 trompette, 4 cor và các timbales. Sau ?ó, clarinette ???c b? sung vào b? h?i. ?ay c?ng là thành ph?n c?a dàn nh?c giao h??ng th?i k? c? ?i?n mà Haydn, Mozart và Beethoven th?i k? ??u th??ng dùng.
Dàn nh?c giao h??ng l?n xu?t hi?n cùng các b?n giao h??ng cu?i c?a Beethoven. Qua các tác ph?m c?a Richard Wagner, Johannes Brahms, Tchaikovsky... dàn nh?c mang thêm nh?ng màu s?c m?i. Các nh?c c? h?i và g? ???c t?ng thêm, c?ng d?n ??n vi?c t?ng c??ng nh?c c? day. Gi?a th? k? 19, nh?c giao h??ng ?? phát tri?n ??n ??nh cao. Các nh?c c? c?ng ???c th? nghi?m, c?i ti?n theo nhu c?u di?n ??t n?i dung tác ph?m v?i nh?ng t??ng ph?n v? c??ng ??, s?c thái. Vi?c sáng ch? b? ph?n piston làm thay ??i b? m?t c?a kèn ??ng trong dàn nh?c. Các nh?c s? c?ng ??a vào dàn nh?c các nh?c c? m?i cùng các th? pháp bi?u di?n. Hector Berlioz ?? ??a thêm vào t?ng ph? mình nh?ng nh?c c? nh? piccolo, cor anglais, clarinette basse, cornet, harpe và nhi?u nh?c c? g?. Thành ph?n dàn nh?c c?a Berlioz r?t ?? s?, ???c xem nh? m?t t? ch?c c?a dàn nh?c giao h??ng hi?n ??i.
Cu?i th? k? 19 ??u th? k? 20, hai nh?c s? ng??i Pháp Maurice Ravel và Claude Debussy l?i m? ra m?t trang m?i trong l?ch s? phát tri?n c?a dàn nh?c giao h??ng. T?ng ph? c?a Ravel và Debussy ?? làm m?i ng??i ng?c nhiên v? ngh? thu?t ph?i màu, v? s? k?t h?p sáng t?o am s?c và s? t?n d?ng nh?ng k? thu?t, k? x?o c?a các nh?c c?. Th? k? 20 là th? k? ?ánh d?u th?i k? phát tri?n r?c r? c?a am nh?c vi?t cho dàn nh?c và c?ng là th?i k? mà dàn nh?c giao h??ng ??t ??n nh?ng ??nh cao m?i v? c?u trúc c?ng nh? v? ngh? thu?t bi?u di?n.
Biên ch? c?a dàn nh?c
[s?a | s?a m? ngu?n]Biên ch? c?a dàn nh?c t?c s? l??ng nh?c c?, t??ng ?ng v?i nh?c c?ng, c?a dàn nh?c. S? l??ng và ch?ng lo?i nh?c c? trong dàn nh?c giao h??ng có th? thay ??i, tuy nhiên v?n ph?i ??m b?o b?n b? nh?c khí chính: b? g?, b? ??ng, b? g? và b? day. Ngoài ra còn m?t s? nh?c c? có th? b? sung nh? d??ng c?m, h?c c?m, guitar, saxophone...
Ngày nay, m?t dàn nh?c giao h??ng ??y ?? là dàn nh?c hai qu?n, t?c m?i nhóm nh?c c? h?i - b? g? và b? ??ng - g?m hai cay kèn. T??ng t? có dàn nh?c ba qu?n và dàn nh?c b?n qu?n. Biên ch? dàn nh?c ???c c?n b?ng theo nguyên t?c v? am l??ng các nh?c c?: n?u s? l??ng kèn h?i t?ng lên thì s? l??ng nh?c c? day và tr?ng ??nh am c?ng t?ng theo t? l? t??ng ?ng. Trong dàn nh?c giao h??ng, v? c?m ???c chia làm hai bè: violon I và violon II.
| Biên ch? dàn nh?c giao h??ng | ||||
|---|---|---|---|---|
| Dàn nh?c | B? day | B? g? | B? ??ng | B? g? |
| Hai qu?n |
|
|
|
|
| Ba qu?n |
|
|
|
|
| B?n qu?n |
|
|
|
|
? b? ??ng, thay vì 3 trombone có th? dùng 2 trombone c?ng m?t trombone basse. B? g? có th? thêm m?t vài nh?c c? khác, tùy theo tác ph?m. Có th? th?y biên ch? c?a ca ba dàn nh?c hai, ba và b?n qu?n ??u có s? l??ng nh?c c? trombone nh? nhau, g?m ba trombone ho?c hai trombone và m?t trombone basse. Nh?ng ??i khi trong dàn nh?c b?n qu?n, có th? s? d?ng t?i b?n trombone. Ba trombone và m?t tuba trong dàn nh?c ???c xem nh? b?n bè c?a h?p x??ng ??m trách ph?n tr?m.
Tùy theo tác ph?m, biên ch? c?a dàn nh?c có th? thay ??i. S? l??ng nh?c c? và ch?ng lo?i có th? nhi?u ho?c ít h?n biên ch? th?ng th??ng.
Nh?c tr??ng
[s?a | s?a m? ngu?n]Nh?c tr??ng là ng??i ch? huy toàn b? dàn nh?c. Nh?c tr??ng c?n hi?u r? hòa am, b?n ch?t am nh?c c?a tác ph?m. ? giai ?o?n chu?n b?, c?ng vi?c c?a nh?c tr??ng mang tính cá nhan. Sau ?ó, nh?c tr??ng ch? huy vi?c t?p luy?n cùng các nh?c c?ng. Cu?i cùng, khi bi?u di?n, nh?c tr??ng qua các ??ng tác, ch? huy dàn nh?c v? nh?p ??, giúp các nh?c c? vào ?úng th? t?, ch? d?n v? s?c thái...
Trong m?t dàn nh?c nh? thích phòng, m?t nh?c c?ng có th? kiêm nhi?m vai trò nh?c tr??ng. Nh?ng ?i?u này kh?ng x?y ra v?i dàn nh?c giao h??ng l?n.
C?u trúc dàn nh?c
[s?a | s?a m? ngu?n]|
V? trí các b? nh?c khí B? day
B? g?
B? ??ng
B? g?
Nh?c khí b? sung
| |
 |
B? day
[s?a | s?a m? ngu?n]B? day gi? vai trò quan tr?ng, g?n nh? then ch?t trong dàn nh?c giao h??ng, ???c s? d?ng th??ng xuyên trong su?t tác ph?m. Các nh?c c? b? day có k? thu?t phong phú, am s?c ??ng nh?t, hài hòa và có s? th?ng nh?t ch?t ch?. Khác v?i b? ??ng và b? g?, cau nh?c kh?ng quá dài b?i ph? thu?c h?i th?i c?a nh?c c?ng, th?i gian di?n t?u c?a b? day kh?ng b? h?n ch?. ?m v?c r?ng, ngoài ph?n ??m nh?n giai ?i?u, b? day còn ??m nhi?m ph?n hòa am. B? day là b? duy nh?t trong dàn nh?c có th? t? ??m nh?n toàn b? hòa thanh mà kh?ng c?n s? h? tr? c?a các b? khác. Trong t?ng ph?, b? day ??t n?m d??i cùng, xem nh? làm n?n cho toàn b? dàn nh?c.
Các nh?c c? b? day có c?u t?o t??ng t?, ch? khác nhau v? kích c?. ?m thanh ???c phát b?ng cách dùng v? (archet) tác ??ng vào day. Riêng ?àn Harp là nh?c khí b? sung nh?ng c?ng ???c x?p vào b? day.
Violon
| B? day | |
|---|---|
| xxxx120px]] | 
|
| Violon | Viola |
 |
|
| Violoncelle | Contrebasse |
Trong b? day, violon có ?u th? nh?t v? m?t k? thu?t, kh? n?ng bi?u di?n m?i s?c thái, tình c?m. Có am khu cao nh?t, violon th??ng ???c ??m nh?n giai ?i?u. Các violon ???c chia thành hai nhóm: violon I và violon II.
Nhóm violon I: Dùng ?? ?i giai ?i?u v?i m?i t?c ??. Violon I ??m nhi?m giai ?i?u m?t cách ??c l?p, v?ng vàng v?i am ch?t thu?n nh?t. C?ng có th? ph?i h?p violon I v?i viola, violoncelle ?i ??ng am ho?c cách qu?ng 8. Ph?i h?p v?i nh?c c? b? g? nh? flute, hautbois, clarinette ??ng am hay cách qu?ng 8 làm d?u ti?ng kèn g?. ??i khi, violon I c?ng k?t h?p v?i kèn cor.
Nhóm violon II: Dùng ?i bè hòa am, có tính ch?t ph? h?a. Violon II có th? k?t h?p v?i các nh?c khí cùng b?, c? violon I, ?? ?i các am hình hòa am, ti?t t?u.
Trong m?t s? ?o?n, có th? ch? có m?t violon ??c t?u ho?c vài violon cùng di?n t?u. Cách này cho phép ng??i ch?i violon s? d?ng ???c h?t các k? x?o tinh t? mà toàn b? kh?i kh?ng th? phát huy ???c. Th? pháp này c?ng t?o s? t??ng ph?n gi?a t?p th? dàn nh?c và am thanh ??n ??c c?a riêng m?t cay ?àn, t?o xúc c?m cho ng??i nghe.
Viola
Viola có hình dáng, c?u trúc t??ng t? violon, nh?ng kích th??c l?n h?n. M?i th? pháp c?a violon có th? s? d?ng cho viola, nh?ng kém linh ho?t h?n. ?m thanh c?a viola tr?m và t?i h?n violon. V?i m?t giai ?i?u du d??ng, archet kéo h?t và rung ngan s? có m?t am s?c gi?ng violoncelle. Ng??c l?i, n?u kh?ng rung, archet kéo nh?, ph?t, thì am thanh gi?ng basson.
Trong dàn nh?c, vai trò c?a viola m? nh?t h?n violon. Ch?c n?ng chính c?a viola là c?u n?i gi?a violon và violoncelle, gi? vai trò ph? h?a, dùng ch?i các am hình, làm ??y ?? cho các bè hòa am. ??i lúc ?i giai ?i?u chính m?t mình ho?c k?t h?p v?i haubois, clarinette, basson, ?i ??ng am hay cách qu?ng 8. Viola có tính trang trí màu s?c.
Violoncelle
Violoncelle kích th??c l?n h?n h?n viola và có chan ch?ng ?? ??t ??ng khi di?n t?u. Trong b? day, violoncelle có v? trí quan tr?ng g?n b?ng violon và am s?c c?ng g?n violon h?n là viola. ?u th? c?a violoncelle là am s?c g?n gi?ng hát nam tính, di?n c?m sau s?c và phong phú v? k? thu?t.
Trong dàn nh?c, violoncelle có ch?c n?ng làm bè tr?m cho b? day, k?t h?p v?i contrebasse. Violoncelle có th? ??c t?u ? am khu tr?m, k?t h?p v?i viola ? am khu trung hay cùng violon II ? bè gi?a và v?i violon I ch?i giai ?i?u chính ? am v?c cao. Ngoài ra violoncelle còn có th? k?t h?p v?i cor, basson ?i ??ng am ho?c cách qu?ng 8.
Contrebasse
Contrebasse là khí nh?c có kích th??c l?n nh?t và am thanh tr?m nh?t trong b? day. Vai trò c?a contrebasse ch? y?u làm bè tr?m cho c? dàn nh?c. ?i bè tr?m, contrebasse kh?ng c?n nh?c c? khác h? tr?. Contrebasse c?ng th??ng k?t h?p v?i violoncelle cách 1 qu?ng 8 ho?c các nh?c khí tr?m c?a b? khác. ?i giai ?i?u, contrebasse ch?i nh?ng giai ?i?u ch?m r?i, nghiêm trang ho?c có màu s?c t?i t?m, ?e d?a, nhi?u k?ch tính.
B? g?
[s?a | s?a m? ngu?n]Các nh?c c? b? g? ???c chia thành b?n nhóm: flute, hautbois, clarinette và basson. ??c ?i?m c?a b? g? là kh?ng ??ng nh?t, m?i nh?c c? trong cùng m?t nhóm c?ng có s? khác bi?t gi?a các am v?c. Các nh?c khí c?a b? ??u có th? di?n t?u giai ?i?u m?t cách ??c l?p v?i am s?c riêng. ?m v?c c?a toàn b? b? g? l?n h?n các b? khác. Piccolo là nh?c khí cao nh?t, bassoon là nh?c khí tr?m nh?t dàn nh?c. Tuy b? g? phong phú v? ph??ng th?c th? hi?n giai ?i?u nh?ng am thanh h?i kém du d??ng, c??ng ?? c?ng kém m?nh. K? thu?t b? g? kh?ng phong phú nh? b? day, cau nh?c kh?ng th? kéo quá dài b?i ph? thu?c h?i ng??i th?i.
Flute
| B? g? | ||
|---|---|---|
| ||
| Flute | ||
 |
 |
|
| Hautbois | Clarinette | Basson |
Flute là nh?c c? chính c?a nhóm flute. Flute có am s?c êm, d?u dàng, nhi?u ch?t th?, có tính s?u bi ? t?c ?? ch?m, càng lên cao càng sáng, nh?ng th?t cao s? chói, am s?c l?nh. ? am v?c tr?m, flute có am thanh y?u, khó tròn nên ít dùng trong hòa t?u. ? am v?c gi?a, am thanh trong, thích h?p m?i c??ng ??, s?c thái, th??ng dùng ?i giai ?i?u. Flute là nh?c khí linh ho?t, nh?ng cau nh?c c?n ng?t ?? l?y h?i. Trong dàn nh?c, dùng ?? ?i giai ?i?u, flute có th? k?t h?p v?i violon, clarinette, hautbois, basson.
Nhóm flute còn có piccolo, hay còn g?i petite flute, t?c flute nh?. ?ay là nh?c khí cao nh?t trong dàn nh?c giao h??ng, nh?ng ít xu?t hi?n trong dàn nh?c nh?.
Hautbois
Hautbois có am s?c gi?ng m?i, bi?u hi?n n?i tam, có tính ca x??ng. ? am v?c tr?m, hautbois th? ??c, am v?c cao thì am s?c chói, g?n ti?ng chim, lên quá cao t?n h?i, c?ng th?ng, kh?ng t? nhiên. ? am v?c gi?a, hautbois ng?t ngào, s? d?ng d? dàng các s?c thái. Cau nh?c cho hautbois có th? khá dài nh?ng kém linh ??ng so v?i flute. Trong dàn nh?c, hautbois dùng ?? ch?i nh?ng giai ?i?u khoan thai, duyên dáng, ??i khi hài h??c, cham ch?c. Hautbois ???c k?t h?p v?i flute, clarinette, basson ?? ?i ??ng am. K?t h?p v?i b? day, am s?c hautbois s? m??t mà m?m m?i h?n.
Trong nhóm hautbois còn có cor anglais, hay hautbois alto. T??ng t? hautbois, nh?ng cor anglais kém linh ho?t h?n. ? am v?c tr?m, cor anglais có ti?ng h?i th?, nh?ng k?ch tính, am v?c cao s? thi?u chính xác và th??ng ???c dùng ?? ?i giai ?i?u ? am v?c gi?a.
Clarinette
Gi?ng nh? hautbois, nh?ng clarinette là kèn d?m ??n. Clarinette có nhi?u k? x?o, bi?u hi?n các s?c thái và là nh?c c? duy nh?t trong b? g? có th? kh?ng ch? t?t ???c c??ng ??. Trong dàn nh?c, clarinette có ba lo?i: clarinette gi?ng Si b, clarinette gi?ng La và clarinette gi?ng Do. Ph? bi?n h?n c? là clarinette gi?ng Si b và gi?ng La. ? am v?c tr?m, clarinette mang k?ch tính, ?e d?a. ?m v?c gi?a x?u nh?t nên kh?ng dùng ?? ?i giai ?i?u. ?m v?c cao, clarinette ??p, mang gi?ng n?, ít t?n h?i. Trong dàn nh?c, clarinette có th? k?t h?p v?i flute, hautbois, cor anglais, basson hay cùng violon, viola. Ngoài ra clarinette c?ng cùng v?i các nh?c khí b? g? gi? vai trò hòa thanh ??m.
Cùng nhóm clarinette còn có clarinette basse, clarinette piccolo, clarinette alto, clarinette contrebasse... Trong ?ó clarinette contrebasse là nh?c khí tr?m nh?t trong nhóm, nh?ng ít s? d?ng. Thay vào ?ó, clarinette basse xu?t hi?n th??ng xuyên làm kèm tr?m c?a nhóm và là thành viên c? ??nh trong dàn nh?c.
Basson
Basson có kích th??c l?n h?n nhi?u so v?i clarinette, xu?t hi?n và tham gia dàn nh?c giao h??ng tr??c clarinette, có m?t cùng v?i flute và hautbois t? th? k? 18. ?m thanh c?a basson h?i t?i, g?i k?ch tính ho?c ch?m bi?m, hài h??c. ? am v?c tr?m, basson ??c, dày và t?n h?i. ?m v?c gi?a ??y ??n, m?m m?i. Lên am v?c cao b? nén và c?ng th?ng. Các n?t c?c cao khó th?i nên ít s? d?ng. Tuy c?ng k?nh, nh?ng basson l?i có k? thu?t linh ho?t. Trong dàn nh?c, basson ???c ph?i h?p v?i th??ng k?t h?p v?i violoncelle ??i khi c? v?i contrebasse ?? làm ??y ph?n tr?m cho dàn nh?c. ?m thanh t?i, basson dùng ?? ?i các giai ?i?u ngh?n ngào, xót xa.
Nh?c khí cùng nhóm là contrebasson. ?ay là nh?c khí tr?m nh?t b? g?, cùng là tr?m nh?t dàn nh?c. Kích th??c l?n, kém linh ho?t, contrebasson ch? dùng làm bè tr?m ch? kh?ng ?i giai ?i?u. Contrebasson ít xu?t hi?n trong dàn nh?c nh? và trung bình.
B? ??ng
[s?a | s?a m? ngu?n]Trong dàn nh?c giao h??ng b? ??ng g?m b?n lo?i chính: cor, trompette, trombone, tuba và ??i khi có thêm cornet. ?m l??ng các nh?c khí b? ??ng tuy kh?ng l?n b?ng nhau nh?ng am s?c t??ng ??i th?ng nh?t h?n b? g?. Khác b? day, b? ??ng ít khi ???c s? d?ng liên t?c mà xu?t hi?n trong th?i gian ng?n v?i vai trò n?i b?t, mang tính kêu g?i, thúc gi?c, hùng tráng. Khi di?n t? ?au bu?n, b? ??ng có dáng d?p ???ng b?, uy nghi. ?u ?i?m l?n nh?t c?a b? ??ng chính là uy l?c m?nh m? kh?ng có ? b? day và b? g?. Nh?ng ng??c l?i, b? ??ng bi?u hi?n tình c?m kh?ng ?a d?ng, nhi?u s?c thái nh? các nh?c c? b? day và b? g?.
Cor
| B? ??ng | |
|---|---|
 |
|
| Cor | Trompette |
 |
|
| Trombone | Tuba |
Kèn cor có am s?c ??p, thi v?, v?a m?m m?i nh? tính ch?t kèn g? v?a kiên ngh? nh? kèn ??ng, thích h?p v?i nét giai ?i?u dài. ? am v?c c?c tr?m, kèm cor n?ng, kh?ng nh?y và t?t h?n ? am v?c tr?m. ?m v?c gi?a, kèn cor uy?n chuy?n, phong phú, phù h?p các giai ?i?u tr? tình. Lên am v?c cao, cor sáng, r?c r?, nh?ng quá cao s? v?, c?ng th?ng. Cor thích h?p giai ?i?u khoan thai, ch?i t?c ?? nhanh khó chính xác. Trong dàn nh?c, cor ???c dùng ?? ?i giai ?i?u chính, ??c l?p ho?c k?t h?p v?i b? g? và b? day. Cor cùng ?i bè tr?m cùng basson ho?c contrebasse. V?i kh? n?ng ??c bi?t, cor ???c dùng ?? t?o các hi?u qu? b?t ng? ho?c t?ng c??ng s?c thái, c??ng ??.
Trompette
Trompette là nh?c khí linh ho?t nh?t trong b? ??ng, có ti?ng m?nh, ch?t kim lo?i r? r?t, di?n c?m d?t khoát, có uy l?c. ? am v?c tr?m, trompette kém ?n ??nh, lên am v?c cao s? chói, n?ng, khó ch?i và c?c cao s? m?t chính xác. ?m v?c t?t nh?t cho trompette là am v?c gi?a, am s?c s? m?m m?i, ng?t ngào ho?c r?n r?i, khí th?. Trong dàn nh?c, trompette có th? di?n t? giai ?i?u tr? tình say ??m, c?ng có th? tác ??ng thúc gi?c, kêu g?i. V?i ?u ?i?m l?n ti?t t?u r?, m?nh, trompette r?t phù h?p v?i các giai ?i?u nghiêm trang, hùng tráng.
Cùng nhóm trompette còn có cornet và petite trompette. Cornet có am thanh, y?u, ít vang nh?ng ?m h?n. Petite trompette, t?c trompette nh?, ???c dùng b? sung cho trompette ? am khu cao.
Trombone
Kèn trombone có hai ki?u: trombone à coulisse và trombone à pistons. Trombone à pistons s? d?ng piston, còn trombone à coulisse ?i?u ch?nh cao ?? b?ng cách kéo dài ho?c rút ng?n ?ng h?i - là lo?i ph? bi?n nh?t. Kèn trombone có ba gi?ng: Alto, Tenor và Basse. Trong dàn nh?c giao h??ng, ph? bi?n nh?t là Trombone Tenor. ? am v?c c?c tr?m, trombone t?i, ?e d?a, n?ng n?, ???c dùng làm am n?n. Càng lên cao, am s?c trombone càng sáng và kh?e h?n. ?m v?c gi?a là t?t nh?t, m?m m?i ho?c m?nh li?t. Lên am v?c cao s? c?ng th?ng, m?t t? nhiên. ?i?u khi?n b?ng ?ng h?i nên trombone kh?ng th? linh ho?t nh? trompette, cau nh?c c?ng kh?ng dài vì ?nh h??ng th? tay. Trong dàn nh?c, trombone s? d?ng cho các nét ch?m phá, góp ti?ng m?ng li?t cùng b? ??ng. Trombone có th? ??c t?u giai ?i?u hùng tráng hay di?n t? thúc gi?c, kêu g?i. Trombone c?ng gi? vai trò hòa am hay nh?n ti?t t?u ? các ?o?n cao trào.
Tuba
Tuba có kích th??c l?n, am thanh th?, ch?m, n?ng và tr?m nh?t trong b? ??ng. ? am v?c c?c tr?m, tuba có am thanh kh?ng t?t. ?m v?c tr?m s? dày, ch?c ch?n nh?ng n?ng và ch?m. ?m v?c gi?a ti?ng vang, ??y ??n, thích h?p khoan thai, nghiêm trang. Lên am v?c cao, ti?ng tuba b? nén, c?ng th?ng nên ít khi s? d?ng. Vì ?ng kèn tuba r?t dài nên ng??i ch?i t?n h?i và h?i phát ra ch?m nên ch? phù h?p v?i cau nh?c ng?n, giai ?i?u ch?m r?i. V?i ??c tính nghiêm trang, tr?m hùng có uy l?c, tuba th??ng b? sung cho ph?n tr?m c?a kh?i kèn ??ng và toàn b? dàn nh?c t?o s? v?ng ch?i v? hòa am. Ngoài ra tuba cùng có th? di?n t?u các giai ?i?u ch?m và ng?n ho?c tham gia nh?ng ch? quy?t ??nh, t?o hi?u qu? ??c bi?t.
B? g?
[s?a | s?a m? ngu?n]
B? g? trong dàn nh?c giao h??ng g?m hai lo?i: ??nh am và kh?ng ??nh am. Ch?t li?u c?a các nh?c khí b? g? c?ng ?a d?ng, t? da, g? ??n kim khí. Trong dàn nh?c, b? g? có tác d?ng g?i màu s?c, t?o b?i c?nh ??c bi?t, gay c?m giác r? r?t v? ti?t t?u. Trong tác ph?m có tính ch?t v? ??o, b? g? ???c khai thác tri?t ??. Th?i gian xu?t hi?n c?a b? g? kh?ng dài, ??i khi ch? m?t vài ?o?n. Trong t?ng ph?, b? g? ???c ??t trên b? day, d??i b? ??ng nh?ng kh?ng c? ??nh s? l??ng nh?c c?. B? g? c?ng th??ng kh?ng nh?t thi?t có s? s?p x?p th? t? nh? các b? khác. Các nh?c c? kh?ng ??nh am kh?ng c?n dùng ??n khu?n nh?c, ch? c?n bi?u hi?n các hình th?c ghi tr??ng ?? theo nh?ng tuy?n ti?t t?u nào ?ó.
Các nh?c khí g? ??nh am
[s?a | s?a m? ngu?n]Timbales: Lo?i tr?ng ??nh am ???c s? d?ng nhi?u nh?t. Timbales có ba lo?i: Tr?ng l?n, tr?ng trung, tr?ng nh?. Th??ng timbales có hai tr?ng tr? lên và m?i tr?ng có m?t s? am nh?t ??nh. S? l??ng tr?ng tùy theo nhu c?u t?ng tác ph?m. Timbales có th? gay tác ??ng kích thích, kêu g?i hay t?o nh?ng b?i c?nh am u, m? ?o.
Campanelli: Có hai lo?i, dùng dùi kim l?i ho?c phím ?ánh nh? piano. ?m s?c campanelli s? lóng lánh, thanh thót n?u dùng dùi kim lo?i và s? linh ho?t h?n n?u dùng phím ?ánh. Campanelli có tính trang trí, t? ?i?m, t?o c?m giác trong s?ch, yên t?nh.
Xilophone: Gi?ng nh? campanelli nh?ng c?u t?o b?ng ch?t li?u g? và s? d?ng dùi c?ng b?ng g?. ?m s?c xilophone ??c ?áo, h?i kh? khan s?c nh?n nh?ng kh?ng vang ngan.
Trong các nh?c khí b? g? ??nh am còn có marimba, vibraphone, celesta hay campana nh?ng ít ???c s? d?ng h?n.
Các nh?c khí g? kh?ng ??nh am
[s?a | s?a m? ngu?n]Triangle: còn ???c g?i k?ng ba góc, là m?t thanh kim lo?i u?n thành hình tam giác, treo trên day và dùng dùi kim l?i g? vào thành c?a nh?c khí. Tuy kh?ng có cao ?? nh?t ??nh, nh?ng am thành triangle trong tr?o, t??i t?n.
Tambourine: còn g?i là tr?ng l?c l?c, ???c treo nh?ng chu?ng ?? rung, tang tr?ng có thêm nh?ng mi?ng kim l?i m?ng. Khi ch?i, tay trái c?m tr?ng, tay ph?i g? vào m?t tr?ng ho?c l?c khi?n các chu?ng rung.
Ngoài ra dàn nh?c còn có th? thêm tambour militaire - có ngh?a tr?ng quan ??i - cymbales (ch?m ch?e), grosse caisse, tam-tam (chiêng), castagnette.
Các nh?c khí b? sung
[s?a | s?a m? ngu?n]Các nh?c khí b? sung cho dàn nh?c giao h??ng r?t ?a d?ng. ? t?ng qu?c gia, v?i m?i tác ph?m, dàn nh?c có th? ???c b? sung các nh?c khí khác nhau.
?àn Harp: Mang hình tam giác v?i 40 ??n 47 day. Harpe là lo?i ?àn r?t c? nh?ng ??n cu?i th? k? 19 m?i xu?t hi?n trong biên ch? dàn nh?c và ???c x?p chung v?i b? day.
Saxophone: ???c c?u t?o hoàn toàn b?ng kim lo?i nh?ng mi?ng th?i dùng d?m ??n gi?ng clarinette. ?m s?c c?a saxophone ? trung gian gi?a b? g? và b? ??ng.
M?t s? nh?c khí khác nh? ghi-ta, mandoline, orgue, synthesizer xu?t hi?n trong nhi?u tác ph?m nh?ng kh?ng ph?i thành viên c? ??nh. Riêng piano, nh? tính n?ng phong phú d?n tr? thành nh?c khí c?a dàn nh?c giao h??ng c?n ??i và ???ng ??i.
Tham kh?o
[s?a | s?a m? ngu?n]- Ph?i khí cho dàn nh?c giao h??ng
Xem thêm
[s?a | s?a m? ngu?n]Liên k?t ngoài
[s?a | s?a m? ngu?n]
